20 mei 2022
Financiële ratio's: best practices voor analyse
Ondernemen is meer dan dagdagelijks hard werken en core business. Als ondernemer is het cruciaal om de cijfers van jouw onderneming op te volgen en correct te interpreteren. Op die manier kunnen doordachte beslissingen gemaakt worden op korte en lange termijn om zich te wapenen tegen de toekomst. Veel ondernemers hebben een basiskennis van de financiële cijfers, maar de moeilijkheid schuilt in het verschaffen van de juiste inzichten om doeltreffende beslissingen te maken.
De basiscijfers
De onderstaande basiscijfers zijn meestal gekend onder ondernemers:
Omzetcijfer
Bruto winstmarge
Verkoopkosten
Bedrijfskosten
Netto winst
Deze kengetallen zijn een goed begin om de huidige financiële situatie te begrijpen van de onderneming, maar het is slechts een startpunt. Deze 5 cijfers zijn interessant, maar ze bieden op zich geen inzicht om significante veranderingen in de onderneming door te voeren. Het correct interpreteren en de juiste conclusies trekken op basis van deze gegevens is daarom minstens even belangrijk. Stel jezelf daarom de vraag:
“Hoe kan je dankzij deze cijfers de nodige veranderingen aanbrengen in je onderneming”?
Als CFO, business coach en financiële copiloot kijken onze experts bij A2Z op een veel dieper niveau naar de financiële situatie van een onderneming. Dit betekent dat we voorbij deze cijfers kijken om het hele plaatje alsook de details onder de loep te nemen en te begrijpen.
Welke basisvragen moeten er worden gesteld?
Om te achterhalen hoe je bedrijf financieel presteert kan je je de volgende basisvragen stellen:
Hoeveel is de omzet gestegen vergeleken met een vorige periode en wat is de reden?
Hoeveel bedraagt de winstgevendheid?
Wat is de brutomarge op wat er werd verkocht?
Hoeveel bedragen de schulden naar de kredietverleners toe?
Wordt er voldoende liquiditeit gegenereerd op korte en lange termijn?
Hoeveel bedragen de vaste kosten?
…
Deze vragen zijn de eerste stappen om inzichten te verkrijgen in de huidige financiële situatie. Ze helpen de prestaties van de onderneming beter te begrijpen.
Om de cijfers correct te analyseren is het niet voldoende om enkel rekening te houden met de cijfers die je haalt uit de balans of resultatenrekening. Berekeningen en financiële ratio’s verschaffen veel meer diepte over de financiële status van jouw onderneming.
Financiële basisratio’s
Financiële ratio’s kunnen onderverdeeld worden in 3 criteria: rendabiliteit, liquiditeit en solvabiliteit.
Rendabiliteit
Rendabiliteit is de verhouding tussen de winst en het vermogen van een onderneming. Het geeft aan of de onderneming rendabel genoeg is, m.a.w. of het geïnvesteerd vermogen voldoende winst genereert. De rendabiliteit is een doorslaggevende maatstaf om de continuïteit van de onderneming op lange termijn te garanderen en om vermogensverschaffers zoals investeerders en beleggers aan te trekken en te behouden.
Liquiditeit
De liquiditeit geeft aan of een bedrijf op korte termijn haar betalingsverplichtingen kan nakomen. Het geeft een antwoord op de vraag ‘kunnen de kortlopende schulden tot maximaal één jaar terugbetaald worden?’.
Solvabiliteit
De solvabiliteit is een parameter waarmee nagegaan wordt of je op lange termijn (> 1 jaar) jouw betalingsverplichtingen kan nakomen. Het geeft aan of de onderneming de leningen kan terugbetalen in geval van een faillissement. Deze ratio is daarom van groot belang voor verschaffers van vreemd vermogen: zij wensen zich te kunnen indekken in geval van betalingsproblemen.
Aanbevolen financiële ratio’s
Volgende financiële ratio’s geven meer inzicht over het financiële rapport van de onderneming:
Winstpercentageformules
De brutowinstmarge is de verhouding tussen de gegenereerde omzet via verkoop en de verkoopkosten. Je gebruikt het om het brutowinstpercentage te berekenen. Dit maakt het mogelijk om de interne marges in de gaten te houden en te vergelijken met concurrenten (sector benchmarking). Het vaststellen van een brutowinstmarge is essentieel bij het vaststellen van het prijsbeleid om de winstgevendheid niet in het gedrang te brengen. Je kan de brutowinstmarge berekenen voor het volledige aanbod of per product.
Brutowinstmarge: (totale omzet – kostprijs van de omzet) / totale omzet * 100
De nettowinst gegenereerd door een bedrijf gedeeld door de omzet wordt het winstpercentage genoemd. Winstpercentage wordt gebruikt voor verkoop en kostenbeheer en is dus een relevante indicator voor de prestaties van een bedrijf.
Bedrijfswinst %: (brutowinst – bedrijfskosten) / totale omzet
Nettowinst %: netto-resultaat / totale omzet
EBITDA
EBITDA staat voor ‘Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization’. Het is een maatstaf voor de brutowinst van een bedrijf met uitsluiting van rente, belastingen, afschrijvingen op activa, afschrijvingen op leningen, waardeverminderingen en goodwill. Concreet is het dus de winst die een onderneming haalt met haar operationele activiteiten zonder dat hier kosten en opbrengsten van de financiering in verwerkt zitten.
ROI
ROI is de afkorting van ‘Return On Investment’. Deze financiële ratio geeft het rendement op de investering aan. De ROI is een maatstaf die voor een volledig bedrijf berekend kan worden of voor één welbepaald project.
Bedrijfs-ROI: netto-inkomen / (schuld + eigen vermogen)
Project ROI: (opbrengsten investering – kosten investering) / kosten investering
ROTA
ROTA staat voor Rendement Op Totale Activa. Het geeft een aanwijzing van hoe efficiënt het bedrijf zijn activa gebruikt om winst te maken om aan de contractuele verplichtingen te voldoen.
ROTA: winst van het bedrijf voor aftrek van rente en belastingen (EBIT) / totale netto-activa
DSO
Days Sales Outstanding (DSO) is een minder gekend financiële ratio. Het geeft het gemiddelde aantal dagen aan dat een onderneming nodig heeft om haar verkopen om te zetten naar liquide middelen of om haar vorderingen te innen. DSO kan worden berekend door de totale debiteuren gedurende een bepaald tijdsbestek te delen door de gemiddelde omzet. Dit getal wordt vervolgens vermenigvuldigd met het aantal dagen in die periode.
DSO: debiteuren / gemiddelde omzet
Inzichten van financiële rapportages
Gegevens voor jouw financiële rapportages haalt je uit de:
Balans
Winst-en verliesrekening
Overzicht van kasstromen
Op basis van de rapporten, berekeningen en financiële ratio’s verkrijg je inzichten over de volgende onderwerpen:
Opbrengsten, kosten en marges per productgroep, project, dienst, …
Voorraadrotatie
Gemiddelde tijd alvorens crediteuren betalen
Hoe snel je jouw leveranciers gemiddeld betaalt
Kosten per afdeling
Overheadkosten
Personeelskosten
Gepland resultaat versus werkelijke resultaat
Vergelijkingen met budget, of dezelfde maand/periode vorig jaar
Conclusie
Financiële ratio’s uit de jaarrekening kunnen d.m.v. een grondige analyse veel blootleggen over de financiële stabiliteit van jouw onderneming. Het is dus van cruciaal belang om verder te kijken dan omzet, brutomarge, verkoopkosten, bedrijfskosten en netto-resultaat. De inzichten die je nodig hebt om snel de juiste beslissingen te nemen, kan je enkel krijgen door de cijfers in detail te bekijken en dieper in te gaan op deze kengetallen.
Wens je praktijkgericht advies op maat van jouw onderneming om de financiële conditie van jouw onderneming in kaart te brengen? Wens je een virtueel finance-team om je te ondersteunen? Een succesvolle samenwerking begint met een goed gesprek. Ontdek het dienstenpakket van A2Z en leg nu jouw gratis en vrijblijvend gesprek van 30 minuten vast, rechtstreeks in onze agenda.